20 Aralık 2021’de uygulamaya konulan borsa korumalı mevduat (ve katılma hesabı) düzenlemesine ilişkin sürekli değişen görüşlere bir yenisi daha eklendi. Alınan kararları sürekli analiz etmeye çalışan ekonomistler, sanki kervan yola çıkacakmış gibi. Yol, KKM’de faiz haddinin kaldırılmasına da yorum yaptı.
Döviz korumalı mevduat 20 Aralık 2021’de Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından açıklandı. “Dövize endeksli ‘liralaşma'” olarak tanımlanabilecek sistemin amacı, döviz almamak, TL’de kalıp TL kazanmak olarak da açıklanabilir. bir depozito gibi fark.
2022 yılı itibari ile hayatımıza giren KKM’nin servet transferi ve kamu yükü dolayısıyla halkın cebine etkisi çok konuşuldu. Son verilere göre KKM’nin kamudan yani Hazine’den ödediği bedel 92,5 milyar TL olurken, TCMB tarafından açıklanmayan ancak faaliyet raporlarında görülen KKM’yi dövizle yapanlara ödenen tutar , 88,9 milyar TL oldu.
Tüzel kişilere yapılan KKM’lerde durum bu iken feragat edilen vergi gelirleri eklenmeden, döviz alımlarına ilişkin alınan kararlar ile KKM’de devir döneminde değişkenlik yaşanıyor.
Döviz kurundaki istikrarlı(!) artış ve Borsa gibi küçük yatırımcıları etkileyen alanlar belirli dönemlerde etkilenmediği(!) zaman KKM’nin getirisi azalmaktadır. Bu dönemlerde KKM’den çıkışlar olabilir. Bu sorunların aşılması ve bankalarda asayişin sağlanması amacıyla dönemsel olarak yapılan düzenlemelere bir yenisi daha eklenmiştir.
Son düzenleme Resmi Gazete’de de yayımlandı ve üst sınır faiz uygulamasına politika faizinin 3 puan üzerinde son verildi.
Asgari faiz yani alt limit politika faizi olurken, artık KKM faizi için limit limiti yok, bankanın inisiyatifinde olacak.
Dövize çevrilen KKM’ler için tavan faiz limiti 26 Ocak’ta kaldırıldı.
Ancak düzenleme, uzmanlar tarafından “faiz indirimi” ile karşılaştırıldı.
En azından seçime kadar dövize dönüşün önlenmesi amacını taşıdığı şeklinde yorumlanan düzenleme,
Örtülü bir faiz artışı olarak da yorumlandı.
Merkez Bankası’nın faiz indirimleri Eylül 2021’de başladı,
Sonrasında kurdaki üst yönlü ataklar rasyonel olmanın ötesine geçti,
Eylül ayında 8 TL olan döviz kuru, 20 Aralık 2021’de 18,40 TL ile o dönemin tarihi zirvesini gördü.
Aynı gün Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından açıklanan KKM, ilk olarak bireysel talep için açıldı.
Şirketlerin döviz talebini azaltmak için vergi avantajları ile birlikte yasal hesaplara da başvuruldu.
Tüm bu süreçlerin sonunda dolar kuru bugünkü prestijiyle (31 Mart 2023) 19,19 oldu.
KKM’ye ödenen faiz/kur farkı da arttı.
Ekonomistlerin “servet transferi” olarak nitelendirdiği kamudan yapılan ödemeler tartışılmaya devam ederken,
Seçimlere yaklaşık 1,5 ay kala yapılan düzenleme,
Döviz kuruna eğilimin önlenmesi, son günlerde kurda görülen oynaklığa karşı ödenen faiz farkının düşürülmesi olarak da görülüyor.
Türkiye Ekonomi Modeli olarak adlandırılan düşük faiz, rekabetçi döviz kuru ve ihracata dayalı sistemin yansımaları olarak görülen KKM düzenlemesi,
Muhalefetin de karşı çıktığı biliniyor ve seçimden sonra kazanılırsa kademeli çıkış planlanıyor.
Kalan faiz limitiyle yüksek faiz alabilen yatırımcı sizce KKM’ye daha güçlü dönecek mi?
